অসমৰ প্ৰাকৃতিক সৌন্দৰ্য্য আৰু জৈৱবৈচিত্ৰ্যৰ বিষয়ে ক’লে সঘনাই মনত পৰে অসমৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান আৰু সংৰক্ষিত বনাঞ্চলৰ কথা। এই অভয়াৰণ্যসমূহে ভাৰতৰ মুঠ বন্যপ্ৰাণী সম্পদৰ এক উল্লেখযোগ্য অংশ ধাৰণ কৰে। ইয়াত থকা গঁড়, বাঘ, হাতী, সোণালী বান্দৰ, দেওহাঁহ আদি বিৰল প্ৰজাতিবোৰে অসমক ভাৰতৰ সেউজীয়া সোণালী অঞ্চল হিচাপে পৰিচিত কৰিছে । পৰিবেশৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষা, পৰ্যটন বিকাশ, আৰু বৈজ্ঞানিক গৱেষণাৰ বাবে এই অঞ্চলসমূহ অপৰিহাৰ্য।

অসমৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানসমূহৰ তালিকা (২০২৫ অনুসৰি)

অসমৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানৰ মূল তথ্য

১. কাজিৰঙা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান

বিশ্বৰ মুঠ একশিঙীয়া গঁড়ৰ দুই-তৃতীয়াংশৰ বাসস্থান হিচাপে খ্যাত কাজিৰঙাই ১৯০৫ চনত সংৰক্ষিত বনাঞ্চল, ১৯৭৪ত ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান, আৰু ১৯৮৫ত বিশ্ব ঐতিহ্যক্ষেত্ৰৰ স্বীকৃতি লাভ কৰে। ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ পাৰত অৱস্থিত এই উদ্যানত বাঘৰ ঘনত্ব পৃথিৱীতেই সৰ্বাধিক।

২. মানস ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান

ভূটান সীমান্তৰ এই উদ্যানখন একাধাৰে ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান, ব্যাঘ্ৰ প্ৰকল্প, আৰু জৈৱমণ্ডল সংৰক্ষণ ক্ষেত্ৰ। ইয়াত সোণালী বান্দৰ, নলগাহৰি, বনৰীয়া ম’হ আদি বিৰল প্ৰাণীৰ প্ৰাকৃতিক বাসস্থান। ১৯৮৫ত ইয়াক বিশ্ব ঐতিহ্যক্ষেত্ৰৰ মৰ্যাদা দিয়া হয়।

৩. ওৰাং ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান

“মিনি কাজিৰঙা” নামেৰে জনাজাত এই উদ্যানখন ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ উত্তৰ পাৰত অৱস্থিত। ২০১৬ চনত ইয়াক ব্যাঘ্ৰ সংৰক্ষিত অঞ্চল হিচাপে ঘোষণা কৰা হয়। গঁড়, ঢেঁকীয়াপতীয়া বাঘ, ভাৰতীয় গঁড় আদিৰ বাবে এই উদ্যান বিখ্যাত।

৪. ছিখনা জৌহৌলাও ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান (নতুন)

২০২৫ চনত স্বীকৃতি প্ৰাপ্ত এই অষ্টম ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানখন ভাৰত-ভূটান সীমান্তত অৱস্থিত। ইয়াত ২০০০ৰো অধিক সোণালী বান্দৰ আছে বুলি গণনা কৰা হৈছে। বড়ো জাতীয় বীৰ ছিখনা জৌহৌলাওৰ নামেৰে নামকৰণ কৰা হৈছে।

 সংৰক্ষিত অভয়াৰণ্য আৰু জৈৱমণ্ডল

অসমৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান আৰু সংৰক্ষিত বনাঞ্চলৰ লগতে ১৮খন অভয়াৰণ্য আছে :

• পবিতৰা অভয়াৰণ্য (মৰিগাঁও): গঁড়, নাহৰফুটুকী বাঘৰ বাবে প্ৰসিদ্ধ।

• গৰমপানী অভয়াৰণ্য (গোলাঘাট): গৰম পানীৰ প্রস্ৰৱন আৰু অৰ্কিডৰ বাবে জনাজাত।

• হোলোঙাপাৰ গিবন অভয়াৰণ্য (যোৰহাট): হলৌ বান্দৰৰ একমাত্ৰ আশ্ৰয়স্থলী।

• চক্ৰশিলা অভয়াৰণ্য (ধুবুৰী): সোণালী বান্দৰ আৰু হৰিণা পহুৰ বাবে বিখ্যাত।

 সংৰক্ষণৰ প্ৰত্যাহ্বান আৰু উত্তৰ

অসমৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান আৰু সংৰক্ষিত বনাঞ্চলৰ সন্মুখীন হোৱা প্ৰধান সমস্যাসমূহ হ’ল:

• চোৰাং চিকাৰ (বিশেষকৈ গঁড় আৰু বাঘৰ)

• ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ বানপানীৰ ফলত বাসস্থান ধ্বংস

• মানুহ-বন্যপ্ৰাণীৰ সংঘাত (হাতীয়ে মানৱ বসতি আক্ৰমণ)

• বনাঞ্চল ধ্বংসৰ ফলত মাটিৰ উৰ্বৰতা হ্ৰাস

চৰকাৰী প্ৰচেষ্টা:

• ব্যাঘ্ৰ প্ৰকল্প (মানস, নামেৰি, কাজিৰঙা, ওৰাং)

• উন্নত টহল ব্যৱস্থা আৰু ড্ৰন নিযন্ত্ৰণ

• স্থানীয় লোকক সংৰক্ষণত সামিল কৰা

 ছাত্ৰ-ছাত্ৰী আৰু প্ৰতিযোগিতামূলক পৰীক্ষাৰ্থীসকলৰ বাবে গুৰুত্ব

অসমৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান আৰু সংৰক্ষিত বনাঞ্চল সম্পৰ্কে জানিবলৈ:

• APSC, TET, PNRD আদি পৰীক্ষাত অসমৰ ভূগোলৰ প্ৰশ্ন সঘনাই আহে

• HSLC আৰু উচ্চতৰ মাধ্যমিক বিজ্ঞানৰ পাঠ্যক্ৰমত সংৰক্ষিত অঞ্চলৰ ধাৰণা অন্তৰ্ভুক্ত

• পৰিয়ালৰ সৈতে পৰ্যটন কৰি প্ৰকৃতিৰ প্ৰতি সচেতনতা বৃদ্ধি

উপসংহাৰ

অসমৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান আৰু সংৰক্ষিত বনাঞ্চল কেৱল প্ৰাকৃতিক সম্পদেই নহয়, আমাৰ পৰিবেশৰ ৰক্ষাকবচ। কাজিৰঙা আৰু মানসৰ দৰে উদ্যানসমূহে বিশ্ব পৰ্যায়ত অসমৰ স্থান উজ্জ্বল কৰিছে। সংৰক্ষণৰ প্ৰত্যাহ্বানসমূহৰ সন্মুখীন হ’বলৈ প্ৰত্যেক নাগৰিকে সচেতন হোৱাৰ প্ৰয়োজন। এই অভয়াৰণ্যসমূহে ভৱিষ্যত প্ৰজন্মৰ বাবে অসমৰ সেউজীয়া ঐতিহ্য সংৰক্ষণত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিব।

 প্ৰায় সোধা প্ৰশ্ন (FAQs)

১. অসমত বৰ্তমিল ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান কেইখন আৰু কি কি?

২০২৫ লৈকে অসমত মুঠ ৮খন ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান আছে: কাজিৰঙা, মানস, ওৰাং, ডিব্ৰু-চৈখোৱা, নামেৰি, দিহিং পাটকাই, ৰাইমনা আৰু ছিখনা জৌহৌলাও।

২. কোনখন উদ্যানক বিশ্ব ঐতিহ্যক্ষেত্ৰ বুলি ঘোষণা কৰা হৈছে?

কাজিৰঙা (১৯৮৫) আৰু মানস (১৯৮৫) — এই দুয়োখন উদ্যান ইউনেস্কোৰ বিশ্ব ঐতিহ্যক্ষেত্ৰৰ তালিকাভুক্ত।

৩. ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান আৰু অভয়াৰণ্যৰ মাজৰ পাৰ্থক্য কি?

ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানত সম্পূৰ্ণভাৱে বন্যপ্ৰাণী সংৰক্ষণৰ লক্ষ্য থাকে আৰু ইয়াৰ সীমা স্থিৰ। অভয়াৰণ্যত স্থানীয় লোকৰ সীমিত আহৰণৰ সুবিধা থাকে আৰু ইয়াক পৰিৱৰ্তন কৰিব পাৰি।

৪. অসমৰ কোনখন উদ্যানক ‘মিনি কাজিৰঙা’ বুলি কোৱা হয়?

ওৰাং ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানক কাজিৰঙাৰ সৈতে সাদৃশ্য থকাৰ বাবে ‘মিনি কাজিৰঙা’ বুলি জনা যায়।

৫. পৰীক্ষাত ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানৰ বিষয়ে লিখোতে কি মনত ৰাখিব লাগে?

উদ্যানৰ ঠাই, মাটিকালি, প্ৰধান জন্তু, বিশেষ স্বীকৃতি (যেনে: ব্যাঘ্ৰ প্ৰকল্প, বিশ্ব ঐতিহ্য) আৰু সংৰক্ষণৰ চৰ্তাৱলী উল্লেখ কৰিব লাগে।